Wat kunnen aan de deurkruk hangende slipjes en een lampje aan de muur nou te maken hebben met eeuwigdurende liefde. Hoe kunnen we het leven veraangenamen door het overbodige woord “verwijten” uit ons vocabulaire te schrappen. En het geluk van je kind, het geluk van jezelf? Wat gaat er eigenlijk voor? Het zijn vragen die Romy Jeltema, schrijfster van het boek ´Roos perikelen´ en Prille Ouder Coach, zichzelf dagelijks stelt. Ze legt uit hoe ogenschijnlijk totaal verschillende zaken, heel veel invloed op elkaar kunnen hebben en houdt een pleidooi voor het kind. 

“Waar hang jij je slipje eigenlijk te drogen Romy?”
“Wij hebben wat ze wel eens noemen een “Engelse”  keuken. Dat wil zeggen dat onze wasmachine en droger in de keuken staan. Als ik mijn was van de machine in de droger doe mik ik in één beweging mijn slipjes aan de klink van de keukendeur. Te drogen, welteverstaan. Nee, ik doe ze niet in de droger omdat ik dat jammer vind van de mooie, zachte, gladde stof en het kant dat er meestal aan zit.” Mijn man vindt dit raar. “Als mensen het nou zien, Roos. Wat moeten die er wel niet van denken,” Tja, moeten ze er dan iets van denken? Er hangen schone slipjes aan onze keukendeur, en?”

“En?”
“Het Engelse woord “rare” betekent “zeldzaam” en is het nou raar of rare dat ik deze gewoonte heb. Wat is raar. Het is om te beginnen een raar woord maar wat betekent nou raar. Voor het eerst zal ik dit opzoeken in een woordenboek want ik heb natuurlijk wel een idee van wat hij ermee bedoelt. Op nummer 1 en 2 vind je bij raar respectievelijk 1. Ongewoon, vreemd en 2. Bedenkelijk. In die zin kun je zeggen dat mijn slipjes droog methode zowel raar kan zijn als rare. Kan zijn, omdat het ervan afhangt hoe je daarover denkt. Dit is mijn stokpaardje want in mijn beleving zijn dingen niet zoals ze zijn, het is maar net hoe je erover denkt.”

“Heb je daar een voorbeeld van?”
“Als mijn man op een iets vroeger tijdstip dan ik op bed ligt, hetgeen meestal gebeurt omdat hij veel sneller handelt en beweegt dan ik, kijkt hij nog even t.v. en heeft dan het bedlampje boven mijn hoofdkussen aangedaan. Niet zijn bedlampje maar dat van mij, mijn bedlampje. En dat vind ik wel zo raar. Ik snap wel waarom hij het doet, hij vindt het licht boven zijn hoofd te fel en hij weet dat ik vaak nog even lees voordat ik ga slapen. En toch kom ik de kamer binnen, zie het lampje branden boven mijn hoofdkussen en denk: “Nou, is mijn lampje weer aan. Doe lekker je eigen lampje aan! Dat denk ik dan, maar dat zeggen doe ik niet, want lang geleden, toen onze kinderen nog klein waren, hebben wij het woord “verwijten” zo goed mogelijk uit ons leven verbannen. Je mag overal iets van vinden, teveel rommel, je wilt eten en er is nog geen eten klaar, je wilt iets hebben en het is er niet. Dan heb je bij ons de keuze uit twee mogelijkheden. 1. Je doet het zelf, of 2. Je wacht tot ik het doe. Maar wat je niet doet is erover zeuren of er verwijten over maken.”

“Dat klinkt wel heel makkelijk. Maar werkt dat wel in de praktijk?”
“Het werkt uitstekend. Over het lampje heb ik heel lang niets gezegd. Pas toen ik op een luchtige manier er een opmerking over kon maken glimlachte mijn lief en opeens was ik er ook klaar mee. Daarna merkte ik slechts op dat mijn lampje aan was maar stoorde me er geenszins meer aan. Tegenwoordig lees ik steeds meer over “mindful” leven, bewustwording en “echt” contact. En zonder arrogant over te willen komen denk ik dan: “Dit kan ik allemaal al lang,” en hoe kan dat dan?

Komt het omdat ik ouders heb gehad die elkaar spontaan en op jonge leeftijd hebben ontmoet en vervolgens 70 jaar hartstochtelijk van elkaar en hun twaalf kinderen gehouden hebben? Dit betekent natuurlijk niet dat zij in die 70 jaar niet behoorlijke hobbels en bobbels zijn tegengekomen en niet heel veel fouten hebben gemaakt. Maar het betekent wel dat ze die hobbels, bobbels en fouten samen en later met hun kinderen, schoon-, klein- en achterkleinkinderen het hoofd hebben geboden.”

“Komt het omdat ikzelf mijn man op relatief jonge leeftijd, 23 en hij was 21, heb ontmoet en nu al 30 jaar hartstochtelijk van hem houd? Het waren niet allemaal gelukkige, eenvoudige jaren. We kenden elkaar een jaar toen ik in verwachting raakte van ons eerste meisje. Ik was smoorverliefd en knettergek op mijn man, maar van zijn kant was die liefde nog niet zo overduidelijk aanwezig. Hij vond mij een heel lief en ook heel aardig meisje en hij was ook wel verliefd op mij. Begrijpen deden we elkaar het eerste jaar allerminst.”

“Wat zorgde er voor dat jullie toch bij elkaar bleven?”
“Toen ik zwanger bleek toonde hij zich wel een echte man en  zei met mij te willen trouwen. Ik kon mijn geluk niet op want ik wilde niets liever en dat ik toen zwanger raakte was vooral naïef van ons allebei. Toen ons kleintje er was stak bij mij een enorme jaloezie de kop op en misschien had dit wel rechtstreeks te maken met het feit dat mijn lief er nog lang niet aan toe was om al vader te zijn van een gezin. De geldproblemen die we hadden, de strubbelingen met de familie, het hielp allemaal niet erg om onze relatie enige stabiliteit te brengen. Maar we gedroegen ons dapper en stelden het inmiddels met nog een meisje uitgebreide gezin altijd voorop.”

“Maar kun je dan niet juist nog meer uit elkaar groeien?”
“Misschien hielp het juist wel dat we elkaar zo nodig hadden. We hadden nog niet gestudeerd en hadden wel beide ambitie om ons te ontwikkelen. En wat zeker hielp was dat we elkaar heel veel gunden (terwijl we werkelijk niets hadden) en dat er een zekere competitie bij ons was om elkaar in ieder geval bij te willen houden. Er hoefde niets op een weegschaal maar we wilden beiden de mogelijkheid hebben om ons te kunnen ontwikkelen. We moesten zo veel als we konden werken en ook voor ons jonge gezin zorgen. We namen beiden onze verantwoordelijkheid.

We verdeden toen al geen tijd en energie aan nutteloze zaken en hoefden zeker niet alles zelf te doen. Kleine kinderen kunnen heel veel dingen zelf doen als je ze daar de ruimte voor geeft en accepteert dat ze het niet perfect zullen doen. Het helpt als je zelf ook niet perfect bent en laten we eerlijk zijn, al zijn er mensen die van zichzelf anders willen denken, niemand is perfect dus, waarom zou je het van iemand anders vragen. Jij kunt zelf ook iets vergeten of per ongeluk iets omver gooien, dus als je kind het doet dan is dat toch niet erger? Als onderweg op vakantie blijkt dat er dingen niet zijn meegekomen, dan kun je er soms gewoon zonder, en mocht je het toch echt nodig hebben, dan kun je het nog altijd kopen.”

“Welke rol hebben de kinderen in de rest van jullie leven gespeeld?”
“Wij hebben van onze kinderen veel geleerd. We hebben naar ze geluisterd en vooral geen dingen verboden als daar geen reden voor was. Je hebt als ouder de macht maar die hoef je niet altijd te nemen.

Door de jaren heen hebben we vooral met elkaar leren communiceren want goed communiceren, dat weet iedereen, is een van de belangrijkste onderdelen van een goede relatie. Is dat dan een belangrijke reden waarom zoveel relaties tegenwoordig stuklopen als de kinderen nog maar heel jong zijn? Goed leren communiceren doe je niet even in een jaartje en ook niet in twee. Als je al veel van elkaar houdt dan scheelt dat wel omdat je dan genegen bent de ander zijn “fouten” te vergeven. Maar meer van iemand gaan houden kun je ook leren en dat is dan een keuze.”

“Is dat echt zo? Kun je kiezen voor liefde?”
“Dat is mijn tweede stokpaardje. De echte uitzonderingen daargelaten is er altijd een keuze. Mensen kiezen voor elkaar. Soms is de keuze spontaan en dit gaat vaak het beste als men nog jong is. Bij jong hoort ook vaak onbevangen en als je jong bent heb je veel tijd en vaak flexibiliteit om aan elkaar te wennen en je aan elkaar aan te passen. Je hebt tijd en energie om goed te leren communiceren en elkaar goed te leren kennen. Na de heel verliefde periode komt het punt van “houden van”. Dit is een cruciaal punt want op enig moment moet er wel van elkaar worden gehouden. Anders is dit het moment, als er nog geen kinderen zijn, om bij elkaar weg te gaan. Als het “houden van” er niet van komt dan hoor je niet bij elkaar.

Als je van elkaar houdt ga je elkaar steeds beter begrijpen, dan ben je geïnteresseerd in elkaar, dan heb je een bevredigende intieme relatie, dan gun je elkaar heel veel. Dan wil je het met elkaar uit praten als de hobbels en bobbels op je pad komen.”

“Is het anders als er kinderen in het spel zijn?”
“Als er kinderen komen dan heb je een grote verantwoordelijkheid want geen kind heeft gevraagd om bij zijn ouders te komen. Dat hebben de ouders bedacht ofwel, het is ze overkomen. Maar, of het bedacht is, of overkomen, als je het kindje laat komen heb je er allebei verantwoordelijkheid voor. Heb het dus lief, het is zo klein en kwetsbaar, heeft nergens om gevraagd. Verzorg het goed, geef het alles wat het nodig heeft, alles. Als je er niet alles voor over hebt, doe het dan niet. Een kindje krijgen is in feite het meest egoïstische wat een mens kan doen. Want niets is zoveel van jezelf en elkaar als een kindje van jou en je man of je vrouw. Het is bovendien het grootste wonder dat er bestaat.

Het kan helemaal niets en heeft jou voor alles nodig. Sommige mensen zijn al “ouder” voordat ze het zijn. Ze weten al jong dat ze kinderen willen hebben en instinctief zullen ze weten wat het kindje nodig heeft. Sommige mensen worden “ouder” op het moment dat het kindje geboren wordt en sommige mensen moeten het langzaam leren. Daarom heeft het kindje minstens twee ouders of verzorgers nodig omdat je bij zoiets kwetsbaars hulp en controle nodig hebt. Als je als ouder in de fout gaat (en welke ouder gaat dat niet) dan moet je elkaar corrigeren. Dat ben je aan elkaar, maar minstens aan je kindje verplicht.”

“Wat is de grootste valkuil voor het gezinsleven volgens jou?”
“Het is goed als een gezin met elkaar opgroeit. Zelfs als ouders, voor het ouderschap, al langer bij elkaar waren dan is er een nieuwe situatie wanneer er voor het eerst een kindje komt. Ouders moeten zich dat van tevoren realiseren want als een van de twee, of allebei wil verder leven alsof alles nog hetzelfde is, dan geeft je het gezin niet de kans die het nodig heeft om samen op te groeien. Respect moet je niet hoeven af te dwingen. Als je het als ouder goed doet dan geef je je kindje vanaf dag één het respect wat het verdient en zal dat respect automatisch worden terug gegeven.

Ik lees tegenwoordig steeds meer over hoe we het met het samengestelde gezin goed moeten doen, hoe we netjes van ons gezin afstand kunnen doen, dat we toch recht hebben op geluk, dat we toch voor onszelf moeten kiezen. Maar de kinderen dan? Waar is hun recht op geluk? Zijn de meeste kinderen van gescheiden ouders gelukkig? Of juist niet? En zo niet, waaraan hebben ze dat dan verdiend?”

“Ja, zij kunnen er helemaal niets aan doen natuurlijk.”
“Ik wil geenszins gescheiden ouders een schuldgevoel aanpraten. Tuurlijk hebben ze de keuze om het samengestelde gezin goed te laten werken. En dan heb ik nog een tip, stel jullie samengestelde kinderschare op de eerste plaats. Bedenk bij de omgangsregeling en het co-ouderschap wat goed is voor het kind en vooral niet wat handig is voor jezelf. En bedenk ook dat de energie van een kind ergens ophoudt. Drie keer je verjaardag vieren, twee keer Sinterklaas en vier keer Kerst lijkt aantrekkelijk vanwege de daarvan te verwachten cadeaus maar ik denk dat geen kind daar echt tegen opgewassen is. Qua energie, bedoel ik dan.”

“Waar pleit je het meest voor? Wat is de belangrijkste boodschap wat jou betreft?”
“Voor de mensen met een kinderwens, bezint eer ge begint. Dit is een heel oud gezegde, wat totaal niet past in deze tijd, maar misschien is het tijd om hem weer tevoorschijn te halen. Als je aan de meest egoïstische daad die er op de wereld is, namelijk kinderen krijgen wilt beginnen, bedenk dan dat je er veel ,en de eerste twintig jaar het liefst alles, voor over moet hebben. En anders……………niet doen.

Kinderen kosten veel geld, kinderen kosten veel energie, kinderen kosten vooral heel veel liefde en door de jaren heen steeds meer liefde. Zij hebben die nodig om goed voorbereid te worden op het feit dat ze ooit, los van hun ouders, in een moeilijke maatschappij moeten leven en functioneren. Wanneer je die liefde niet hebt (een maatstaf hiervoor is misschien wel de liefde die je hebt voor elkaar), doe het dan niet. Kies dan voor het kind die je de ellende bespaart door het niet te laten komen. Geniet dan vooral van alle materiele zaken die in deze maatschappij zo overvloedig aanwezig zijn. En wil je dan gebruik maken van het groenere gras aan de overkant, vooral doen, maar dan is er in ieder geval geen kind die je er kwaad mee doet.”

“En, oh ja, waar hangt u uw slipje eigenlijk te drogen?”

Lees meer over Romy en Prille Ouder Coaching op de website liefdevolcommuniceren.com.